.jpg)
Cizîrê Kantonu Adalet Komisyonu Başkanı (bakanı) Hakem Xelo, kısa sürede hukuksal boşlukları doldurarak yeni yönetim sistemini güçlendireceklerini söylerken, son günlerdeki toplantılarında özellikle Anayasa Mahkemesi ve Yüksek Seçim Kurulu'nun kurulması ile genel seçimlere hazırlığın ele alındığına dikkat çekti.
Batı Kürdistan'ın üç kantonundan biri olan Cizîre Kantonu, 21 Ocak 2014’de demokratik özerk yönetimini ilan etmişti. 3 resmi dilli Cizîre Kantonu'nun bir başkanı, iki yardımcısı ve 22 bakanı ve 101 kişilik bir meclisi var. Bu sistemde başbakan görevini Yürütme Meclisi Başkanı, bakanlık rolünü ise meclis komisyonları oynuyor.
Sistemin ayaklarını oturtulması için son günlerde yapılan iç toplantıları ANF’ye değerlendirmelerde bulunan Cizîrê Kantonu Yasama Meclisi Eşbaşkanı Hakem Xelo Demokratik Özerk yönetimin inşa çalışmaları konusunda bilgi verdi.
ANAYASA MAHKEMESİ KURULABİLİR
Xelo, Yasama Meclisinin daha işlevsel olması için çalışma mekanizmalarının oturtulması gerektiğini belirterek, şöyle konuştu: “Komiteleri oluşturmak için meclis iç tüzük ve işleyişini belirlemeye çalışıyoruz. Bu komitelerden biri hukuk komitesi olacak. Yine bir an önce Anayasa Mahkemesi'nin kuruluşuna geçilebilir. Üçüncü olarak dört ay içinde yapılması planlanan genel seçimler için Yüksek Seçim Kurulu'nun oluşturulması gerekiyor.
Yine Toplumsal Sözleşme'ye (Anayasa) göre belirlenen Komisyon yardımcılarının (Bakan Yardımcıları) Yasama Meclisi'nin onayından geçmesi gerekiyor. Şimdiye Yasama Meclisi toplanmadı ama en kısa sürede toplanarak bu görevlerini uygulayacak."
BÖLGEDEKİ YASAL BOŞLUK DOLDURULACAK
Cizire Kantonu Yasama Meclisi'ni değerlendiren Xelo, Bakanlar Kurulu'yla çalışacak 10 Komitenin belirleneceğini belirterek şöyle konuştu: "Şimdiden Yasama Meclisi'nin iç işleyişini belirleyerek 10 komite oluşturduk. Bunlar komisyonlarla birlikte çalışacak. Hazırladığımız taslağa göre şimdilik bir komite iki bakanlıkla birlikte çalışacak. İhtiyaçlara göre kanunlar hazırlayarak meclise sunacak. Bu sistem oturtulmayıncaya kadar sağlıklı çalışma yürütemeyiz. Şimdi yasal boşluk var, bu yüzden hükümet ve Yasama Meclisi olarak elimizi çabuk tutmak zorundayız."
Son iki yıldır TEV-DEM bünyesinde çalışma yürüten kurumların deneyimlerinden yararlanacaklarını belirten Xelo şunları ifade etti: “Yine bazı konularda uzman komiteler kurulabilir. Bazı bakanlıklar veya Komiteler çalışmalar konusunda sıkıntılar yaşayabilir ancak unutmamak gerekir ki iki yıldır alanımızı kendimiz yönetiyoruz. Belli bir tecrübe ve neyim oluştu. İki yıllık çalışma bu günkü özerk yönetimler için iyi bir temel oluşturdu.
Özellikle Adalet Komisyonu olarak kanunlar için Adalet Divanı ile görüşmeler yürüterek onlardan yardım istedik. Tüm kurumlarla görüşmeler yapıp birlikte çalışıyoruz."
ANAYASA MAHKEMESİ 7 KİŞİDEN OLUŞACAK
Anayasa Mahkemesi konusunda da değerlendirmelerde bulunan Xelo, Anayasa Mahkemesi'nin görev yetkileri Toplumsal Sözleşmede belirlendiğini ifade ederek, "Toplumsal Sözleşmeye göre Anayasa Mahkemesi üyeleri 7 kişiden oluşacak. İsimler Yasama Meclisi Eşbaşkanları tarafından belirlenip Yürütme Meclisine sunulacak. Yürütme meclisi bunları oyçokluğuna göre seçip atayacak. Şimdiden bazı isimler belirledik" diye konuştu.
SEÇİMLERİ ZAMANINDA YAPMAYA ÇALIŞACAĞIZ
Cizîrê Kantonu Adalet Komisyonu Başkanı (bakanı) Hakem Xelo, bu kantonda yapılması öngörülen genel seçimler için hazırlıkların zamanında tamamlanacağını belirtti.
Xelo konu hakkında görüşlerini şöyle ortaya koydu: “Hem Yürütme Meclisi hem de Yasama Meclisi geçici bir süre için seçildi. Her ne kadar içinde bulunduğumuz koşulların bazı zorlukları varsa da halkın egemenliğini sağlamalıyız. Yürütme ve Yasama Meclisleri seçimle değil atamayla belirlenmiş meclislerdir. Bu yüzden Yüksek Seçim Kurulundan bir an önce kurulması ve seçimlerin zamanın önerilmesini istedik. Onların belirleyeceği tarihler Yasama Meclisinde onaylanacak.
Seçimler konusunda bazı zorluklar var. Kantonların sınırlarının belirlenmesi, Seçmenlerin belirlenip seçmen kütüklerinin oluşturulması gerekiyor. Eğer hazırlıklarımız 4 ay içinde tamamlanmazsa meclisin bu süreyi uzatma yetkisi var."
NÜFUS SAYIMI ŞU AN MÜMKÜN DEĞİL
Xelo seçimler konusundaki zorluklar için ise şunları belirtiyor: “YPG birlikleri kontrolü altındaki alanlarda seçimler yapılacak. Yani kendi denetimizdeki alanlarda seçim gerçekleştirebiliriz. Bazı yerler Batı Kürdistan’ın bir parçası ama bizim denetimimizde olmadığı için seçimleri gerçekleştiremeyeceğiz. Yine nüfus sayımlarını şimdi gerçekleştiremeyiz.
Fakat Aile kütüklerini alacağız. Bu konuda da bazı zorluklar var. Suriye Rejiminin uyguladığı şoven politikalardan dolayı ikamet yerleri karıştırılmış. Örneğin bir aile Heseke’de oturmasına rağmen Amûde’de kayıtlı görünüyor. Ama yine de bütün halkın oylarını kullanması için azami çabayı göstereceğiz."
BATI KÜRDİSTAN’DAKİ ARAPLAR BAAS REJİMİNİN ETKİSİ ALTINDA
Xelo Cizîre Kantonu'ndaki Demokratik Özerklik yönetimi içinde neden Arapların sayısının az olduğuna ilişkin sorumuza şöyle cevap veriyor: “Özellikle Cizîre Kantonu ve genelde de Batı Kürdistan’a (Arap kemeri ile veya farklı şekilde yerleştirilen) Araplar Baas rejimine bağlı Arap şovenizminin etkisi altında. Bölgedeki Arap hareketleri bir süre önceye değin Baas rejimine bağlı olarak çalışıyordu. Baas rejimi çökünce onlar da dağıldı.
Ayrıca Demokratik Özerlik kurulduğunda bölgede bunun Suriye’nin parçalanmasına yol açacağına yönelik propagandalardan dolayı Araplar çekingen yaklaşıyordu. Ama sistemiz biraz oturdukça Arapların katılma konusundaki istekleri belirmeye başladı."
KİM DEMOKRATİK ÖZERLİĞE KARŞI?
Xelo, bazı kesimlerin neden Demokratik Özerkliğe karşı olduğunu ise şöyle açıklıyor: "Bugün Demokratik Özerklik çalışmasını sadece bir partinin (PYD) çalışması olarak değerlendirenler bazı Kürt partileridir. Bu partiler son güne kadar Demokratik Özerkliğin kuruluş çalışmaları içinde yer aldı. Yine bunu iddia eden diğer bir kesim Suriye Muhalefetidir ki, bu da Baas rejiminin zihniyetinin bir devamıdır. Bu kesimler bölgede halkın iradesini esas alan demokratik bir sistemin kuruluşundan yana değiller.
Cenevre 2 toplantısında ortaya çıktığı gibi ne Kürtlerin ne Süryanilerin ne de diğer halkların sorunları gündeme gelmedi. Bu sadece bu halklara yönelik bir tutum değil. Bu halkların istediği demokratik değerlere karşıdır. Çünkü sadece Suriye için değil tüm Ortadoğu için demokratik bir sistem talep ediyoruz.
Örneğin şimdiden eğitim sisteminde 3 dilde eğitim yer alıyor ve diğer halklar istedikçe onlar da kendi anadillerinde eğitim alabilecekler. Ama tek millet, tek dil, tek din veya tek mezhebin egemenliğini savunuyorlar, tabi ki demokratik değerleri ve uygulamaları istemezler. ”
Xemo Kürdistan’ın diğer parçalarından yükselen destek ve kutlama mesajları için teşekkür ederek sözlerini şöyle sonlandırdı: “Diğer parçalardaki halkımıza teşekkür ediyoruz. Onlardan büyük moral alıyoruz. Burada sürdürülen çabalar Kürdistan’ın geneli için bir deneyim oluşturacaktır. Bu inşa Kürt halkının ortak inşası olacaktır. Kuzey Kürdistan halkımız büyük bir destek sundu. Yine Güney Kürdistan’daki siyasi partilerden tam destek geldi. Yine Avrupa ve Ortadoğu’da yaşayan halkımızdan büyük destek geldi. Hepsine büyük teşekkür ediyor, saygılarımızı iletiyoruz."
0 yorum:
Yorum Gönder